بافت, مقالات, مقالات بافت

شیرازه بافی

شیرازه بافی

 

شیرازه بافی

شیرازه حصیری

شیرازه (كناره پيچ یا گوشه پیچ): برای پوشاندن سر پودهای كنار فرش و نظم بخشیدن به كناره‌ها و مهار تارهای كناری فرش بكار می رود. بعد از بافت هر رج، بايد شيرازه يا كناره پيچ نيز به موازات قالي بافته شود. ضمناً‌ این عمل در اطراف و حواشي قالي، ضمن پوشاندن سر پودها نظم و ظرافت خاصي به بافت مي دهد.

معمولاً 4 تا 6 تار از تارهای کناری فرش را در نظر می‌گیرند و به موازات بافت فرش از پایین به بالا پس از اتمام چند رج نخی پشمی هم‌رنگ متن به دور تار می‌پیچند. برای اتصال تارهای شیرازه به تارهای اصلی، پود ضخیم را پس از هر رج به دور تارهای شیرازه می‌پیچند و دوباره به داخل فرش وارد می‌کنند و در پودکشی رج بعد استفاده می‌کنند.

انواع شیرازه عبارتند از:

  1. شیرازه  بافی متصل: چند رشته نخ خامه را كه همرنگ ساده بافي و متن اصلي قالي مي باشد به هم تابيده و به صورت گلوله كوچكي در مي آورند (يك گلوله براي شيرازه سمت راست و يك گلوله براي شيرازه سمت چپ). سر نخ گلوله را به 3 يا 5 رشته تار (برحسب اندازه و ظرافت قالي) كه قبلاً در مرحله چله كشي براي شيرازه بافي در طرفين چله ها پيش بيني شده گره مي زنند (معمولاً حدود 10 سانتيمتر به اندازه سر ريشه هاي قالي در ابتدا و انتها، سر آن را آزاد مي گذارند) پس از هر نوبت پود دادن (ضخيم و نازك) گلوله را از تارهاي شيرازه عبور داده و همراه سر پودها به صورت لوله اي يا حصيري پيچانده و محكم مي كشند و اين كار را در همه رجها تكرار مي نمايند.

انواع شیرازه بافی متصل عبارتند از:

  • شیرازۀ حصیری (چند ردیفه ): به صورت نوار باریک در کناره‌های قالی (قالی‌های عشایری)
  • شیرازۀ متوازی
  • شیرازۀ متخاصم
  • شیرازۀ متضاد
  • شیرازۀ متقاطع

2 . شیرازه بافی منفصل:  در كناره پيچ منفصل پس از اتمام قالي، شيرازه بافي جداگانه انجام مي شود. به اين ترتيب كه سر پودها بعد از هر رج بافت از دور چله هاي شيرازه طرفين قالي گذشته و به داخل قالي بر مي‌گردد. بعد از تكرار چندين رج حدود 5 سانتيمتر سر يكي از پودها را به دو راست رو يا تسمه آهني كه براي اين كار در طرفين دستگاه (بين قالي و راست روها) و براي جلوگيري از كجي قالي تعبيه شده پيچيده و به داخل قالي برگردانده مي شود و اين كار در تمام طول بافت قالي تكرار مي شود. بعد از بافت كامل قالي سر پودهايي را كه به راست روها و يا تسمه هاي طرفين بسته شده مي برند و شيرازه مناسب با متن و ظرافت قالي جداگانه تهيه و به وسيله سوزن به كناره هاي قالي به نحوي مي دوزند كه حالت شيرازه متصل را پيدا نمايد. شيرازه منفصل معمولاً در دستگاههايي كه كوجي ندارند متداول است، مانند دستگاههاي تركي در منطقه آذربايجان. لازم به ذكر است كه استحكام و كيفيت كناره پيچ متصل در عمل بهتر از نوع منفصل آن مي باشد.

برخی فرش‌های ایران (فارس و یلمه چهارمحال‌وبختیاری)شیرازه‌های رنگی دارند.

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

سبد خرید فروشگاه
نوار کناری