اطلاع رسانی, بافت, تعاریف و ویژگیها, مقالات, مقالات بافت

انواع گلیم

انواع گلیم

گلیم دست بافتی است بدون پرز که پود به صورت شل و مواج به دور تارها به صورت زیگزاگ چرخیده می شود و بین تارها زیر و رو می شود و کاملا تار یا چله را می پوشاند. قرار گیری تارها کنار هم و بدون زاویه است و پود بکار رفته در آن نقش استحکام بخش دارد. در گلیم محدودیت نقش در جهت عمودی وجود دارد و ایجاد نقش عمودی مهارت زیادی می طلبد. گلیم بافته ای دو روست و پشت و روی آن درست شبیه به هم است.

برای شروع بافت گلیم ابتدا باید، عملیات چله کشی را انجام داد. بعد از چله کشی نوبت به بستن کجو میباشد. قبل از بافت گلیم، زنجیره بافی انجام می شود.

  • گلیم های ایرانی به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:

۱- گلیم هایی که با “شیوه پودگذاری” بافته می شود

یعنی تنها از نخ تار و نخ پود برای بافت آن ها استفاده می شود و نخ پود با عبور از لا به لای نخ تار، طرح مورد نظر را به تدریج بر روی گلیم به وجود می آورد.

گلیم های را که به این شیوه بافته می شود، ” گلیم ساده ” ( گلیم تخت – گلیم دورو) می نامند.

۲- گلیم هایی که با ” شیوه پود پیچی” بافته می شود

یعنی علاوه بر نخ تار و نخ پود، از پود نازک نیز در بافت گلیم استفاده می کنند و در واقع پود به حالت پیچش از میان نخ های تار عبور کرده و سپس با عبور پودِ نازک و بعد کوبیدن آن با شانه بافندگی، نخ های تار و پود درهم پیچیده می شوند.

گلیم هایی را که به این روش بافته می شود، گلیم سوماک یا گلیم یک رو می نامند

* گلیم ساده بافت

در این نوع گلیم، پودها یكی در میان از لابه لای تار (چله) عبور می كند. این گلیم یك رو است و برای بافت آن نقشه معمولا کاربرد خاصی ندارد و طرح حاصل ذهن بافنده میباشد. نقوش معمولا به صورت هندسی است وکمتر از خطوط منحنی استفاده میشود.

گلیم برجسته

در گليم نقش برجسته ایلام، زمينه بافت به صورت گليم ساده و نقش‌هاي برجسته آن حاصل گره كامل قالي است. در اصل، به دليل كاربرد گره قالي در اجراي آن‌ها، به صورت برجسته بر سطح گليم به چشم مي‌خورند. گليم نقش برجسته بيشتر  کاربرد تزييني داشته و طبعا روي ديوار نصب مي‌شود. در گليم نقش برجسته که طبق نقشه بافته مي‌شود بايستي تعادل برقرار باشد. بدين معني که، نيمه چپ و نيمه راست آن بايد عينا مثل هم باشد.

در تهیه گلیم نقش برجسته باید به نکات مهمی توجه داشت از جمله اینکه گلیم نقش برجسته باید سبک وزن باشد، هماهنگی رنگ و طرح و تقارن نقوش در بافت بر ارزشهای هنری آن می افزاید، قسمت زمینه گلیم نقش برجسته دارای پودهای بیشتر و متراکم می باشد، گلیم نقش برجسته باید”سره” نداشته باشد بدین معنی که عرض گلیم از ابتدا تا انتها یک اندازه باشد.

ورنی

گاه به آن گلیم سوزنی نیز گفته می‌شود و نوعی سوماک است. گلیمی است بدون پرز و یك رو، كه عموما” بدون نقشه و به صورت ذهنی توسط دختران و زنان عشایر مناطق مغان، ارسباران و مشكین شهر بافته می شود. این نوع گلیم در كردستان و كرمان با طرح و نقش دیگری بافته می شود كه در كرمان آن را “شیریكی پیچ” می نامند. در این شیوه ی بافت تار یا چله نسبت به گلیم فشرده تر هستند و یک پود رنگی برای ایجاد نقش استفاده می شود که به صورت زنجیر  وار به دور یک جفت تار می چرخد و قطع نمی شود مگر اینکه نقش عوض شود. یک یا دو پود  از جنس تار نیز برای استحکام استفاده می شود درست مثل قالی. بهترین ورنی های ایران توسط ایل شاهسون یا ایلسون تولید می شود كه سابقه طولانی در این زمینه دارن، به گونه ای كه همواره واژه ورنی با نام شاهسون قرین بوده است.

0 فکر در مورد “ انواع گلیم

  1. مدیر سایت گفت:

    Visitor Rating: 3 Stars

دیدگاهتان را بنویسید

سبد خرید فروشگاه
نوار کناری