با ورود کامپیوتر به زندگی بشر تحول عظیمی رخ داد که در تمام زمینه های زندگی اثر شگرف آن دیده میشود.

طراحی فرش نیز از این تکنولوژی بی نصیب نمانده است و امروزه طراحان با استفاده از کامپیوتر ونرم افزارهایی مانند فتوشاپ طوبی، بوریا و…تغییرات شگرفی را در این زمینه به وجود آورده اند.

نرم افزار کار طراحی را که در گذشته پروسه ای طولانی و زمان بر بوده است بسیار آسان و مدرنیزه نموده است و میتوان با تمرکز بیشتری آنرا مدیریت کرد.

در این مقاله میخواهیم مختصری در مورد طوبی ، یکی از نرم افزارهای تخصصی طراحی فرش وتابلو فرش که این روزها بسیار مورد استفاده قرار میگیرد صحبت کنیم.

نرم افزار طراحی فرش طوبی نرم افزاری است برای بوجود آوردن طرح فرش ،رنگرزی و بافت که ابزاری را برای تبدیل عکس به طرح فرش به صورت تخصصی در اختیار علاقمندان می گذارد.

این برنامه ، طراحی تابلو فرش ،طراحی فرش سنتی و ماشینی، بافت فرش ، رنگرزی و آماده سازی را برای شما آسان می كند و در كنار برنامه های ویرایش عكس به شما كمك می كند تا نقشه های فرش زیبا بیافرینید و از بافت آنها لذت ببرید. پروژه تولید آن با ساخت برنامه ای ساده توسط آقای پیام گواهی  برای طراحی فرش در سال 1382 شروع شد و در سال 1384 با تكمیل آن در شورای انفورماتیك كشور ثبت گردید و تا امروز تلاشهای ایشان وتیم نرم افزار همراه در جهت تکمیل امکانات بیشتر برنامه ادامه دارد.

کاهش رنگ

یک عکس معمولی که بوسیله دوربین دیجیتال یا اسکنر وارد رایانه می شود یا از اینترنت پیدا می کنید معمولا دارای تعداد رنگ بسیار زیادی است که این تعداد ممکن است بیش از یک میلیون رنگ باشد ( 256*256*256=16777216) که مسلما رنگرزی و بافت این تعداد رنگ غیر ممکن است. برای اینکه تعداد رنگ را کاهش دهیم روشهای زیادی وجود دارد که در زیر به آن اشاره شده است اما چه تعداد رنگی برای یک فرش مطلوب است؟

برای یک فرش سنتی زیر پایی معمولا کمتر از 20 رنگ اختصاص می دهند زیرا بافت آنها معمولا از روی نقشه شطرنجی صورت می گیرد و چون ابعاد آنها نیز زیاد است رنگرزی تعداد رنگ بالا ممکن است مقرون به صرفه نباشد.

برای تابلو فرش و زیرپایی های نفیس می توان تعداد رنگ را تا حدودی بالا برد چون برای بوجود آوردن تنالیته(طیف) رنگ طبیعی هر منطقه از فرش مانند چهره تعداد رنگ بیشتری نیاز است. همچنین وقتی اندازه فرش شما کوچک باشد معمولا باید تعداد رنگ را بالاتر ببرید تا بتوانید جزییات طرح را به درستی نشان دهید.

اما در نظر داشته باشید که تعداد رنگ بالا همیشه نشانه بهتر بودن نیست کما اینکه فرشهای با تعداد رنگ 150 رنگ دیده شده که به دلیل طراحی و رنگرزی غیر حرفه ای به فروش نرسیده است و تابلو فرشهای با تعداد رنگ کمتر از 50 رنگ هنوز هم مشتری خود را دارد.علاوه بر این تعداد رنگ بالا معمولا ریسک رنگرزی را بالا می برد و اگر چند رنگ مطابق نمونه رنگرزی نشود ممکن است در قسمتهای حساس فرش لطمه های جبران ناپذیری وارد کند و برای بافنده نیز معمولا بافت تعداد زیادی رنگ دشواریهای زیادی دارد مخصوصا که این تعداد رنگ در همه جای تصویر به صورت پراکنده استفاده شده باشد.

برای فرشهای زیرپایی ساده و گلیم تعداد رنگ از 5 تا 15 رنگ مطلوب است

برای فرشهای زیر پایی پیچیده تر و مرغوبتر مانند شکارگاه و بوته ای تعداد رنگ بین 20 تا 70 رنگ

برای تابلو فرشهای دارای یک یا دو طیف که از دور یک رنگ به نظر می رسد مانند طرح مادر و کودک تعداد رنگ بین 20 تا 30 رنگ

برای تابلو فرشهای آیات و تلفیقی معمولی که به درستی طراحی شده اند این تعداد بین 20 تا 50 رنگ ی تواند باشد

برای تابلو فرشهای منظره و گل و حیوانات تعداد 40 تا 80 رنگ

و برای چهره و نقاشیهی اروپایی این تعداد می تواند بین 50 تا 150 رنگ باشد.

در اینجا چند نمونه از ابزارهای طراحی طوبی را معرفی میکنیم :

قلاب رنگ : عملکرد این ابزار مانند قلاب بافت فرش می باشد یعنی برای برداشتن و گذاشتن رنگ از این ابزار استفاده می شود. برای برداشتن از کلیک راست و برای گذاشتن از کلیک چپ استفاده نمائید. رنگ برداشته شده در قسمت رنگ فعال نرم افزار قرار می گیرد.

هنگامی که این گزینه را انتخاب کنید تنظیمات اندازه قلم فوق در نوار ابزار بالا نشان داده می شود.هنگامی که اندازه قلم روی “1” است، با زدن کلیک راست ابزار روی هر گره ای که باشد رنگ همان گره را برمی دارد.

در صورتی که اندازه قلم بزرگتر از 1 باشد، قلم میانگینی از رنگ گره هایی که ابزار روی آن قرار دارد را برمیدارد.

قلم طیف ساز یا قلم جادویی : از این ابزار برای کپی گرفتن از قسمتی از یک طرح و بازیابی هوشمند آن در همان طرح  یا طرحی دیگر استفاده می شود. با انتخاب این ابزار، تنظیمات اندازه قلم در نوار ابزار فوقانی ظاهر می شود. یکی از مهمترین مراحل طراحی فرش ساخت طیف میباشد که هر چقدر این این طیف را بهتر بسازید کیفیت طراحی شما بالاتر میرود.

رنگ پاش : عملکرد این ابزار مشابه ابزار قلاب رنگ می باشد با این تفاوت که گذاشتن رنگ در آنبر اساس تشابه رنگ می باشد. بدین منظور که شما روی هر رنگی که کلیک کنید نرم افزار بر اساس ملاک تلرانس رنگپاش رنگ های مشابه آن را پیدا کرده و رنگ مورد نظر شما را با آن ها جایگزین می کند.

در قسمت خروجی شما میتوانید از طرحی که طراحی نموده اید به شکل های مختلف خروجی بگیرید.

* چاپ کارت رنگ

*  چاپ گزارش پالت

*  نقشه سنتی باعدد

*  نقشه شطرنجی

*  نقشه کدبندی شده

*  بافت صوتی فرش